Seizoensverwachting: normale lente meest waarschijnlijk

Het lijkt erop dat we dit jaar een normale lente krijgen. Een uitgesproken koude of juist een zachte lente worden beiden niet voorzien. Hoewel de betrouwbaarheid van seizoensmodellen beperkt is kunnen ons het beste instellen op een normale lente. Voor velen zal zo’n normale lente als fris ervaren worden, omdat we deze eeuw vooral zachte lentes gewend zijn.

70% van de lentes sinds 2000 verliep zachter dan gemiddeld. 17% van de lentes verliep normaal en slechts 13% koud. De lentes van 2007, 2014 en 2018 zijn de drie warmste ooit gemeten en de hele top-10 bestaat uit recente jaren. (zie afbeeldingen in bijlage).

Door de doorgaande opwarming van ons klimaat is de kans op een zachte lente in de basis dus groter dan de kans op een koude of normale lente. Toch tonen de weermodellen dit keer weinig afwijkingen van het klimaatgemiddelde. Een normale lente zullen veel mensen als fris ervaren, door de gewenning aan de zachte lentes.

Alleen begin maart is het waarschijnlijk droger dan gemiddeld. Dit houdt mogelijk verband met weerfenomeen La Niña. Na een La Niña is de kans op een natte lente in ons land kleiner dan gemiddeld.

Wat kunnen we verwachten van een normale lente?
Bij een normaal verloop van maart is het overdag eerst 7-9 graden en eind van de maand 10-12 graden. Daarbij is het vaak wisselvallig, maar dit keer lijkt droog weer de eerste helft van de maand te overheersen. Tijdens een zonnige dag kan het best een keer warmer worden, maar de autoruiten zullen ‘s ochtends soms ook nog gekrabd moeten worden. Ook de verwarming zullen we nog nodig hebben.

In april stijgt de temperatuur snel van 11-13 graden aan het begin van de maand naar 14-17 graden aan het eind. Daarna stijgt de normale middagtemperatuur verder richting 17-21 graden in de slotperiode van mei. De hoogste temperaturen zijn daarbij voor het zuidoosten en de laagste voor de kustgebieden. Dit komt doordat de wind vaak vanaf de Noordzee waait, die nog koud is van de winter. April is de droogste maand van het jaar met landelijk gemiddeld 41 mm neerslag. In mei valt (net als in maart) gebruikelijk 56 mm regen. De lente als geheel is bij uitstek het droogste seizoen van het jaar.

In de lente kan het weer van dag tot dag en van week tot week sterk verschillen. Dit grillige weer is typisch voor de lente. Door de sterker wordende zon wordt het geleidelijk warmer, maar tegelijk ligt de kou ook nog op de loer. De wind hoeft zeker in het begin van de lente maar even uit het noorden te waaien of we hebben te maken met winters weer. Een zuidenwind kan aan het eind van de lente al zomerse warmte in ons land brengen.

Op al te veel lenteweer mogen we in een gemiddelde maartmaand nog niet rekenen. Gemiddeld telt maart in De Bilt 4 lentedagen met maxima van 15 graden of meer. In april komt het tot 13 lentedagen en in mei tot 23 lentedagen. De eerste warme dagen met maxima van 20 graden of meer dienen zich meestal in april aan en in mei verloopt gemiddeld een derde van de maand warm. Een keer of vier wordt het in mei zomers warm met maxima van 25 graden en meer. Tropische dagen zijn nog uitzonderlijk.

Betrouwbaarheid seizoensmodellen
Computerberekeningen voor een heel seizoen vooruit staan nog in de kinderschoenen, maar ze voegen wel wat toe aan de statistische benadering. Maand- en seizoensverwachtingen komen zo’n 60% van de tijd uit. Ter vergelijking: de verwachting voor 5 dagen vooruit komt 90% van de tijd uit. Daarom moet een seizoensverwachting echt anders worden bekeken.

De seizoensverwachting voor de eerste maand is logischerwijs betrouwbaarder dan voor de derde maand. Maand- en seizoensverwachtingen voor de zomer en winter komen bovendien vaker uit dan die voor de lente en de herfst. Dit komt doordat de voorspelbaarheid van de atmosfeer in de overgangsseizoenen, waar kou en warmte elkaar vaak afwisselen, kleiner is.

Tot slot nog een belangrijke kanttekening: seizoensmodellen schetsen puur een grove trend voor de maandgemiddelde luchtdruk, temperatuur en neerslag. Ook in een gemiddeld zachte maand kan zomaar een koude week zitten en andersom. Dergelijke details zijn op zijn vroegst aan te geven in onze maandverwachtingen en natuurlijk in ons weerbericht.

Teskt weeronline Jaco van Wezel/ foto Leo de Harder