Operaties uitgesteld door materialentekort

Drentse ziekenhuizen hebben te weinig medische materialen en daardoor zijn enkele operaties uitgesteld. Het is voor de inkopers van de ziekenhuizen bijvoorbeeld lastig om dozen met buisjes, slangetjes en knie-implantaten te krijgen.

“Het is nogal wennen. Dit probleem hebben we nog nooit gehad”, zegt Jan Eisen. Hij is hoofd inkoop bij het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) en ziet dat een hoop problemen op hetzelfde moment samenvallen. De coronacrisis heeft veel leveringen verstoord en door de lockdowns in China blijft dit voorlopig zo. Daar bovenop komt de schaarste in grondstoffen door de oorlog in Oekraïne, strengere Europese regelgeving waardoor producten minder beschikbaar zijn en de slechte wisselkoers van de Euro die inkopen duurder maakt.

Eisen noemt het geen crisis, maar wel problematisch. Met creatieve oplossingen moet worden voorkomen dat de zorg in gevaar komt. De ziekenhuizen zijn op hun hoede omdat het tekort van medische materialen waarschijnlijk nog lang duurt.

Operaties uitgesteld
In de ziekenhuizen van Treant (Emmen, Hoogeveen, Stadskanaal) zijn al operaties uitgesteld. “Dit heeft inderdaad te maken met een tekort aan materialen”, meldt woordvoerder Erwin Kikkers van Treant. Een voorbeeld: “Als bij een knieoperatie slechts een van de onderdelen van een prothese niet beschikbaar is, kan de hele operatie niet doorgaan. We zien schaarste aan verschillende medische middelen en sterke prijsstijgingen. De situatie is soms zorgelijk.”

Mocht een operatie niet doorgaan, dan wordt zo snel mogelijk een nieuw moment ingepland. Op de operatietafel die leeg blijft, wordt dan een andere operatie uitgevoerd. “Zo houden we aandacht voor wachtlijsten en proberen te helpen waar dat kan. Gelukkig gaat het overgrote deel van de operaties op dit moment gewoon door”, aldus Kikkers.

Bij het Isala-ziekenhuis in Meppel en het WZA zijn op dit moment nog alle operaties doorgegaan. “Maar duidelijk is dat je deze zorgen eigenlijk niet erbij kunt hebben”, zegt Eisen van het WZA. “We zijn als een dolle bezig met het vol krijgen van de magazijnen, terwijl we het ook superdruk hebben met alle inhaalzorg uit de coronatijd.”

Slangetje
De oplossing: samenwerking tussen de ziekenhuizen, ook als ze tot een andere organisatie behoren. “Het krijgen van materialen kost veel inspanning”, meldt Isala in Meppel. “Gezamenlijk onderhouden ziekenhuizen en instellingen intensief contact met zowel de leveranciers als het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te komen tot concrete acties en te werken aan gezamenlijke oplossingen. Alleen in samenwerking kunnen we de risico’s rond beschikbaarheid van medische hulpmiddelen verkleinen.”

Zo werd onlangs samengewerkt toen een grote fabrikant van medicijn- en voedingspompen veel minder spuiten kon leveren. “Op zo’n moment moet je niet tegen elkaar gaan opbieden”, zegt Eisen. “Dan heeft het ene ziekenhuis de hele voorraad vol, en kan de buurman helemaal niets. Dat kan niet de bedoeling zijn.” Het ministerie had toen een dwingende rol in de verdeling van de beschikbare voorraad, zodat elk ziekenhuis precies genoeg spuiten kreeg om door te draaien. “Daardoor had niemand een reserve, maar konden de geplande operaties wel doorgaan. Dit kan natuurlijk niet in elke situatie maar zal wel vaker moeten gebeuren.”

Schoenveters
Ook worden veel alternatieve producten gebruikt. “Het gaat hier niet over schoenveters natuurlijk”, lacht Eisen. “Het moet allemaal wel veilig zijn en aan regelgeving voldoen. Maar als het ene infuusbuisje niet beschikbaar is, weet ik toevallig dat een fabrikant in een ander land een prima alternatief maakt en die wel kan leveren. Dan kunnen wij weer door en de patiënt merkt echt het verschil niet.

Als het alternatief goed is, wordt de kennis gelijk gedeeld met andere ziekenhuizen, zodat zij ook de voorraad kunnen bijvullen. “Dit past ook wel bij het naoberschap van het Noorden”, vervolgt Eisen. “De volgende keer deelt het andere ziekenhuis weer kennis met ons. Dit is hoe het hoort.”

Personeel op inkoop
In de praktijk komt het erop neer dat de ziekenhuizen meer personeel moeten inzetten op de afdeling inkoop. Met meer mensen wordt druk gezet op fabrikanten om leveringen te garanderen. Dat vindt Eisen geen gekke situatie, omdat dit in andere branches heel normaal is.

“Ziekenhuizen zijn heel grote afnemers en we betalen altijd op tijd. Daarom zijn fabrikanten onze grootste vriend en hebben we eigenlijk nooit problemen gehad met leveringen. We zijn een beetje verwend, en moeten er nu aan wennen een lastige situatie die nieuw voor ons is. Maar dat gaat lukken.” Wennen is belangrijk, want de verwachting is dat het tekort nog vele jaren zal spelen. “Dit is een nieuwe werkelijkheid”, besluit Eisen.

Tekst: RTV Meppel
Foto Isala Meppel: Pedro Sluiter