Na 132 jaar les: wordt oude HBS bewoond

Voor het laatst galmt de zoemer door het gebouw in Meppel. De lessen zitten erop. De allerlaatste lessen. Op 4 juni 2014 lopen de leerlingen en docenten van Stad & Esch Zuideinde voor de laatste keer het pand uit. De middelbare school in Meppel sluit de deuren en gaat verder in nieuwbouw.

Daarmee kwam in 2014 een einde aan jarenlang onderwijs in het monumentale pand, en vooral iconische pand voor Meppel. Sinds 1882 werd er lesgegeven. Dan nog onder de naam hbs: hogereburgerschool. In 1947 breidt de school uit met gymnasium en verandert de naam in ‘Openbaar Lyceum’. Tussen 1882 en 2014 zijn er meerdere uitbreidingen aan het pand gedaan. De Zuiderschool is er bijvoorbeeld in 1929 bijgekomen en in 1975 worden deze twee school aan elkaar verbonden. Heel wat Meppelers hebben er dus les gehad.

“Ik heb er 35 jaar gewerkt en toen kwamen er jaarlijks ruim 200 leerlingen bij. Dus tel maar uit”, zegt voormalig conciërge Evert Krikke.

School is omgebouwd
De voormalige hbs bestaat grotendeels nog steeds, net als de Zuiderschool en de gymzaal – later technieklokaal – midden op het terrein. Alle drie zijn het monumenten. De hbs en de gymzaal provinciaal, de Zuiderschool gemeentelijk. Ze hebben een aantal jaar leeggestaan.

Er zijn plannen voorbij gekomen om er een hotel van te maken, het Drukkerijmuseum zou er in komen en ook Kyteman had wel interesse om in de hbs te gaan vestigen. Het is er allemaal niet van gekomen.

Eind 2017 zijn de panden aan een projectontwikkelaar verkocht. Nu, zes jaar later, zijn alle werkzaamheden klaar. In de hbs, Zuiderschool en gymzaal zijn tezamen 21 appartementen gekomen. Op de rest van het terrein zijn 18 hofwoningen en een vrijstaande woningen gebouwd.

Peter de Vries loopt door de oude school, langs de nieuwbouw en bekijkt een appartementen in de gymzaal. “Echt bijzonder”, constateert hij. De Vries werkt nu zo’n 39 jaar als conciërge voor Stad & Esch, grotendeels in de voormalige hbs. “Hier liepen zo’n 1000 leerlingen rond. Je kende iedereen.” Dat is op de nieuwe locatie wel iets anders, merkt hij. Daar loopt zeker een dubbel aantal leerlingen rond. En daar heeft oud conciërgewerk plaatsgemaakt voor baliewerk. “Vroeger melde je je bij de conciërge als er iets was. Nu meld je je bij de balie. Dat contact hebben wij dus al niet meer.”

Wethouder Robin van Ulzen was een van die leerlingen die vroeger les heeft gehad op de school. Hij kan zich nog goed herinneren dat hij de school uitliep met zijn diploma. En de diploma-uitreiking in de school was vroeger wel een dingetje.

Het gebeurde altijd in de aula. Als de geslaagden een seintje kregen mochten ze de aula betreden. Via een wenteltrap liepen ze dan naar beneden.

“Dan loop je die trap af met je papiertje en zitten je ouders beneden te wachten”, weet Van Ulzen nog. Die trap staat er nog steeds. “Dat zijn cadeautjes die je bij een project als dit erbij krijgt”, zegt architect Rob Moritz daarover.

Een groot verschil is dat die trap nu in de buitenlucht staat. Het dak boven de aula is er namelijk afgehaald en de aula heeft plaatsgemaakt voor een binnentuin. Om de trap bestendig te maken voor buiten is er een betonlaag overheen gegoten.

Sfeer nabootsen
De sfeer van de aula probeert Stad & Esch in de nieuwe school na te bootsen. “Die sfeer hangt er al zeker”, zegt voormalig conciërge Evert Krikke. In de nieuwe school is ook een draaitrap in de aula gemaakt. En er is zelfs een muurschildering verhuisd.

Behalve dat er oude elementen zijn gebleven en verdwenen, en er nieuwbouw bij is gekomen, zijn er toch ook een oude elementen teruggebracht aan de school. Het gaat om letters en een gaslamp, die nu beide bij de ingang staan.

“We hebben de oorspronkelijk belettering van het gebouw opgezocht en één-op-één uitgetekend. Het zijn idiote dingen om te doen, maar ze voegen wel dat beetje kwaliteit toe”, zegt architect Moritz. De gaslamp komt uit de zolder van conciërge Peter de Vries.

Hij vertelt: “Toen de school is leeggemaakt, is alles in lokalen gezet. Mensen konden daar op bieden. En wie het meeste bood, kreeg wat er in dat lokaal stond. In een van die lokalen stond ook de oorspronkelijke gaslamp die aan het gebouw hing. Die is met een renovatie in de jaren zestig of zeventig in de kelder van de school opgeslagen. Gelukkig is die behouden. Ik vond hem terug tussen al die spullen in de lokalen. Het labeltje hing er al aan. Ik ben naar de directeur gegaan en gevraagd of we het konden behouden. Toen ze bezig waren met de nieuwbouw ben ik naar de projectontwikkelaar gegaan met dat ding. Nu hangt de gaslamp weer bij de ingang.”

Tekst/foto Stefan Klomp (RTV Drenthe)