Gemeenten krijgen extra geld en zorgplicht voor bibliotheken

De komende jaren gaan er miljoenen euro’s extra naar de openbare bibliotheken. Staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) wil er met dat geld voor zorgen dat elke gemeente een toekomstgerichte bibliotheekvoorziening heeft. Dat houdt concreet in dat gaten in het fysieke bibliotheeknetwerk worden gedicht en dat de online bibliotheek wordt uitgebreid. Daaraan gekoppeld wil Uslu ook een zorgplicht voor gemeenten instellen, zodat de toegang tot bibliotheken in de toekomst is gewaarborgd. Komend jaar is 29,7 miljoen euro beschikbaar, en dat loopt op tot een structureel bedrag van 58,7 miljoen euro vanaf 2025.

Staatssecretaris Uslu: “Als je lid bent van de openbare bibliotheek, heb je een abonnement op de hele wereld. Want lezen is fundamenteel, en een bibliotheek brengt je nog veel meer dan dat. Het is een plek waar mensen cultureel en maatschappelijk ontwaken en groeien. Waar als kind werelden voor je opengaan. Waar je als ouder met een gerust hart je kind heen stuurt. Een plek waar kennis, verhalen en andere perspectieven voor iedereen binnen handbereik zijn. Daarom investeer ik een flink deel van het extra cultuurbudget in de openbare bibliotheek.”

Samen met gemeenten
Op dit moment zitten er gaten in het landelijke bibliotheeknetwerk. Op de korte termijn zijn de maatregelen erop gericht om die gaten te dichten. Vooral in gemeenten zonder fysieke bibliotheek en op plekken waar de afstand tot de bibliotheek te groot is geworden. Het Rijk doet dit natuurlijk niet alleen. De lokale overheid heeft vaak het beste zicht op wat in een gemeente nodig is. Vanaf 2025 krijgen gemeenten structureel extra geld voor de bibliotheken, met daaraan gekoppeld een zorgplicht. Dat houdt in dat zij met het geld van het Rijk de aanwezigheid van en toegang tot de bibliotheek moeten verzorgen. Hiervoor is vanaf 2025 jaarlijks ongeveer 54 miljoen euro beschikbaar. De komende drie jaar is in totaal 5 miljoen euro beschikbaar om te investeren in het bibliotheeknetwerk op Bonaire, Sint Eustatius en Saba.

Online bibliotheek
Een klantvriendelijke online bibliotheek is een logisch en belangrijk onderdeel van de bibliotheek. Tijdens de coronaperiode heeft de online bibliotheek een grote vlucht genomen en staatssecretaris Uslu wil deze functie versterken. Daarvoor is een innovatieve landelijke infrastructuur nodig, waaraan zij samen met de Koninklijke Bibliotheek en andere partners gaat werken. Hier is jaarlijks 5 miljoen euro voor beschikbaar, en in 2023 en 2024 nog een extra bedrag van 8 miljoen euro.

De openbare bibliotheek kan een belangrijke rol spelen in het vergroten van kansengelijkheid en behoort tot de meest bezochte sociaal-culturele voorzieningen van Nederland. Ongeveer 3,4 miljoen mensen zijn lid, waarvan 2,2 miljoen jongeren.

OCW/ foto Pixabay (ter illustratie)